Kategori: Makaleler

Berat Kandilinde Ne Zaman Oruç Tutulur? Bilimsel Merakla Gelenek Arasında Bir Yolculuk Bazen bir ibadetin ardındaki anlamı merak etmek, onu daha derinden kavramanın en etkili yoludur. “Berat Kandilinde ne zaman oruç tutulur?” sorusu da bunlardan biri. Çünkü bu soru, sadece bir takvim meselesi değildir; insan bedeninin biyolojik ritmi, manevi hazırlığın psikolojisi ve bin yıllık dini gelenek arasında kurulan köprünün tam ortasında durur. Hadi gelin, bu köprüyü birlikte geçelim. Berat Kandili: Anlamı, Tarihi ve Derinliği Berat Kandili, Hicri takvime göre Şaban ayının 15. gecesidir ve “berat” kelimesi Arapçada temize çıkmak, affedilmek anlamına gelir. Bu gece, İslam geleneğinde Allah’ın kullarına rahmet kapılarını…

Felsefi Bir Sorgu: 3 Gözüm Açık mı? Bir filozofun sessizliğinde, dünyayı anlamanın yolu genellikle gözleri kapatıp düşünmekten geçer. Fakat bazen asıl soru “Ne görüyorum?” değil, “Kaç gözle görüyorum?” olur. “3 gözüm açık mı?” sorusu, yalnızca mistik bir merak değil; insanın varoluş, bilgi ve ahlak anlayışına dair derin bir felsefi çağrıdır. Çünkü insan yalnızca gözüyle değil, bilinciyle ve vicdanıyla da görür. Üçüncü göz, bu ikili görmenin ötesinde, hakikatin sezgisel boyutunu temsil eder. Ama bu göz gerçekten açık mı, yoksa biz sadece kendimizi görmeye mi razıyız? Epistemoloji Perspektifinden: Ne Kadar Görüyorum? Epistemoloji, yani bilgi felsefesi, bu soruya ilk adımı atmamızı sağlar. Görmek,…

İş Bankası Faizi Ne Kadar? Toplumsal Yapıların Ekonomiye Yansıması Bir Araştırmacının Bakış Açısıyla: Ekonomi ve Toplum Arasındaki Bağlantı Toplumların ekonomik yapıları, bireylerin yaşam biçimlerini, değerlerini ve ilişkilerini derinden etkiler. Bir araştırmacı olarak, ekonomi ve toplum arasındaki bu etkileşimi anlamak, sadece sayılarla değil, aynı zamanda kültürel ve toplumsal dinamiklerle de ilgilidir. Bu yazıda, Türkiye İş Bankası’nın sunduğu faiz oranlarını inceleyerek, bu ekonomik aracın toplumsal yapılar üzerindeki etkilerini sosyolojik bir perspektiften ele alacağız. İş Bankası’nın Faiz Oranları: Sayılar ve Anlamları 2025 yılı itibarıyla Türkiye İş Bankası, vadeli TL mevduat hesaplarında 32-35 gün vadeli işlemler için %42,5 faiz oranı sunmaktadır. Bu oran, belirli…

Hafif Şaşılık Nasıl Geçer? Psikolojik Bir Mercek Altında “İnsan davranışlarını anlamak, bazen dışsal bir göstergeyi içsel bir süreçle çözümlemekle başlar. Gözler, ruhun aynasıdır, ancak bazen o aynada yansıyanı tam olarak göremez ve şaşkınlık, ruhsal bir çarpıklığa dönüşebilir.” Bir psikolog olarak, insanın iç dünyasına dair her bir davranışı ve göstergeyi incelemek beni her zaman cezbetmiştir. Gözler, insanın kendini dış dünyaya nasıl sunduğuna dair birçok ipucu verir. Hafif şaşılık gibi bir durum da, yalnızca fizyolojik bir problem değil, aynı zamanda bireyin duygusal ve psikolojik durumunu da etkileyen bir olaydır. Peki, hafif şaşılık nasıl geçer? Bu yazıda, hem psikolojik hem de sosyal açıdan…

Hap Nereye Gider? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adaletin Kesişiminde Bir Yolculuk Bazı sorular sadece bilimi değil, toplumu da ilgilendirir. “Hap nereye gider?” sorusu da bunlardan biri. Vücudumuza girdiğinde kimyasal bir yolculuğa çıkan bir hapın hikâyesi, aslında toplumun içindeki eşitsizliklerin, inançların ve bakış açılarının da yansımasıdır. Bu yazıda, hapın yolculuğunu yalnızca biyolojik değil, toplumsal bir pencereden izlemek istiyorum. Çünkü belki de bir hapın nereye gittiğini anlamak, insanlığın nereye gittiğini anlamaktır. Hapın Yolculuğu: Bedenin İçinde, Toplumun Dışında Bir hapı yuttuğumuzda, o küçük madde kanımıza karışır, hücrelerimize ulaşır, iyileşme başlar. Ancak toplumsal düzlemde baktığımızda, her hap aynı şekilde “ulaşmaz.” Kadınlar, erkekler, farklı etnik…

Göl Alabalığı Yenir mi? Psikolojik Bir Mercekten İnsan Davranışının Analizi Bir psikolog olarak sık sık şu soruyu kendime sorarım: “Bir insan neden yer, neyi yer ve neden bazen yememeyi seçer?” Yemek davranışı yalnızca biyolojik bir ihtiyaç değil; duygusal, bilişsel ve toplumsal anlamlarla örülmüş karmaşık bir süreçtir. Bu bağlamda, “Göl alabalığı yenir mi?” sorusu yüzeyde basit görünse de, aslında insan zihninin doğayla, hazla ve ahlakla kurduğu ilişkinin psikolojik bir yansımasıdır. Yani mesele yalnızca bir balık meselesi değildir. Mesele, insanın seçim yaparken içinde yaşadığı çelişkilerdir. Bilişsel Psikoloji Açısından: Zihnin Seçim Mekanizması Bir insan göl alabalığını gördüğünde zihninde otomatik olarak iki süreç başlar:…

Bir hikâye anlatmak istiyorum… Bir evin içinde yankılanan sesler bazen sadece kelimelerden değil, duygulardan oluşur. “Ev” derken gözlerinde bir sıcaklık beliriyorsa, “hane” dendiğinde biraz mesafe hissediyorsan, bu hikâye senin için. Çünkü bu iki kelimenin arasında, sadece dilin değil, hayatın da bir farkı var. — Bir Çatı Altında: Ev mi, Hane mi? Bir zamanlar küçük bir kasabada, aynı çatı altında yaşayan dört kişilik bir aile vardı: Derya, Ali, anneleri Nermin ve babaları Hasan. Kağıt üzerinde burası bir “hane”ydi — nüfus kayıtlarında öyle yazardı. Ama duvarların arasında yaşananlar, o evi sıradan bir haneden çok daha fazlası yapıyordu. Derya, merhametli ve sezgileri güçlü…

Gotik Üslup Ne Demek? Ekonomi Perspektifinden Karanlığın Estetiği Giriş: Kıt Kaynaklar, Sonsuz Anlam Arayışı Bir ekonomist olarak bazen düşünürüm: İnsan, sınırlı kaynaklarla sonsuz anlam yaratmaya çalışan bir varlıktır. Tıpkı ekonomideki gibi, her seçim bir vazgeçişi doğurur. Gotik üslup da aslında bu dengeyi hatırlatır — karanlıkla aydınlık, süslemeyle sadelik, inançla korku arasında yapılan bir estetik tercihtir. Gotik üslup, ilk bakışta sanat tarihinin bir dalı gibi görünse de, özünde bir kaynak dağılımı ve değer üretimi modelidir. Çünkü ekonomi yalnızca parayla değil, sembollerle ve anlamlarla da ilgilidir. Gotik üslup, insanın hem ruhsal hem ekonomik dünyasında bir “yatırım tercihi” gibidir. Gotik Üslubun Ekonomik Kökeni:…

Gezginler Kimlerdir? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme Giriş: Kelimelerin Gücü ve Anlatıların Dönüştürücü Etkisi Kelimeler, insan ruhunun derinliklerinden su gibi akar, zihni şekillendirir ve dünyayı algılayış biçimimizi dönüştürür. Bir anlatı, kelimelerle şekillenirken, bazen karşımıza beklenmedik figürler çıkar. Bu figürlerden biri de gezginlerdir. Edebiyat, insanın içsel yolculuklarıyla dış dünyadaki keşifleri arasındaki ince çizgiyi en güzel şekilde resmeder. Gezginler, sadece fiziksel olarak bir yerden başka bir yere gitmekle kalmaz, aynı zamanda bireysel kimliklerini, toplumun sınırlarını, tarihsel ve kültürel anlamları da keşfederler. Peki, edebiyatın gezgin karakterleri kimlerdir ve bu figürler neyi anlatır? Edebiyatın dilindeki gezginlere bir göz atalım. Gezginin Edebiyatla İlk Tanışması: Sözün ve…

Hawaii Alfabesinde Kaç Harf Var? Küçük Bir Alfabeden Büyük Bir Hikâye Bir alfabenin sadece sembollerden ibaret olmadığını, bir kültürün kalbi ve sesi olduğunu hiç düşündünüz mü? Ben Hawaii alfabesini keşfettiğimde tam da bunu hissettim. Sadece birkaç harf ile koskoca bir dünyanın ifade edilebilmesi, bana insan yaratıcılığının ve dilin mucizesini yeniden hatırlattı. Şimdi sizi bu küçük ama güçlü alfabenin yolculuğuna davet ediyorum. Hawaii alfabesi yalnızca 13 harften oluşuyor: 5 sesli harf (A, E, I, O, U) ve 8 ünsüz (H, K, L, M, N, P, W ve ʻokina adı verilen kesme işareti). Bu basit görünen alfabe, aslında köklü bir tarih, yoğun…